Filmy Konkursowe

KONKURS GŁÓWNY

CAŁA PRAWDA O WACŁAWIE FELCZAKU 55’
reż. Beata Netz
Wacław Felczak był wybitnym znawcą tematyki środkowo- europejskiej, szczególnie węgierskiej, W latach 70. Felczak systematycznie wyjeżdżał na Węgry, gdzie odegrał arcyważną rolę w formowaniu opozycji. Na spotkania z nim przychodził pewien młody prawnik, prosząc o radę, co do form takiej działalności. Nazywał się Viktor Orbán.

CHODŹCIE Z NAMI 25’
reż. Ewa Żmigrodzka,
Krzysztof Zwoliński
1 maja 1982 roku w Gdańsku i innych miastach odbyły się kontrpochody. Skalą wydarzenia były zaskoczone nie tylko władze partyjne, ale także podziemnej „Solidarności”, które nic o tym nie wiedziały. Jednym z organizatorów pochodu był Edward Janus. 35 lat po tamtych wydarzeniach poznajemy Edwarda Janusa i innych uczestników kontrpochodu pierwszomajowego z 1982 roku.

CUDZOZIEMCY W POWSTANIU WARSZAWSKIM 40’
reż. Małgorzata Brama
Opowieść o żołnierzach i cywilach z innych krajów, którzy razem z Polakami stanęli razem do walki o wolność. Film jest hołdem dla, w większości bezimiennych, cudzoziemców.

DROGA33’
reż. Andrzej Kałuszko
Dokument zrealizowany na podstawie spektaklu „W murach aresztu” stworzonego przez Marię Reif, którego kanwą był utwór „Droga Krzyżowa Polaków w więzieniach i obozach”. Napisała go 20-letnia Elżbieta Krajewska, więźniarka Pawiaka, kiedy po torturach leżała w więziennym pawiackim szpitalu. W grypsie przemycono go na zewnątrz i wydano w podziemnym wydawnictwie. Autorka zmarła rok później w Auschwitz. Młodzi aktorzy, adepci Akademii Teatralnej w Warszawie, odtworzyli drogę, jaką przechodzili Polacy – więźniowie niemieckiego nazistowskiego systemu represji i zagłady – odwołując się do Drogi Krzyżowej.

HIRANMOY GHOSHAL – NURTEM DWÓCH RZEK 56’
reż. Tadeusz Śmiarowski
Filmowa historia urodzonego w 1908 roku w Kalkucie, bengalskiego pisarza i językoznawcy, który po kilkuletnim pobycie w Londynie, trafia w 1934 roku do Warszawy, gdzie zostaje wykładowcą języków indyjskich na UW. W marcu 1940 roku udaje mu się wydostać z Polski i dotrzeć do Indii. Tam natychmiast rozpoczyna radiową kampanię, mającą na celu uwiadomienie swoim rodakom barbarzyństwa niemieckiej napaści na Polskę.

IZRAEL ZACZĄŁ SIĘ W POLSCE 56’
reż. Jan Grzyb
Na terytorium II RP tworzono tajne obozy szkoleniowe, gdzie polscy żołnierze uczyli żydowską młodzież władania bronią, prowadzenia akcji dywersyjnych, sabotażu, konspiracji. Ówczesny polski rząd – wbrew zakazom naszych sojuszników – Brytyjczyków, zezwolił na nielegalną emigrację polskich Żydów do Palestyny oraz wysyłał dla nich broń i amunicję. Polaków i Żydów łączyły wtedy wspólne wartości: idea niepodległości oraz chęć życia we własnym państwie.

KONZENTRATIONSLAGER STUTTHOF 43’
reż. Leszek Ciechoński
Dokument poświęcony niemieckiemu obozowi koncentracyjnemu utworzonemu na anektowanych terenach Wolnego Miasta Gdańska, w miejscowości Sztutowo.

KOTWICZ: OSTATNI KOMENDANT 47’
reż. Grzegorz Kazimierczak
Film opowiada historię ppłk. Macieja Kalenkiewicza, legendarnej postaci polskiego podziemia niepodległościowego, oficera Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych. Jego postać przybliżają córka Maria Danuta Wołągiewicz i historycy IPN dr Tomasz Łabuszewski i dr Kazimierz Krajewski.

KRESY 82’
reż. Rafał Bryll
Historia ostatnich dni Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej oraz początków tak zwanych Ziem Odzyskanych, oparta na dramatycznych świadectwach Polaków wypędzonych ze swej ojcowizny. Z każdej opowieści wyziera tęsknota za pięknem utraconej ziemi ojców oraz niepewność i tymczasowość związana z życiem na zachodnich rubieżach powojennej Polski, które z biegiem lat zostają uznane za nowy dom.

LOT DO WOLNOŚCI 52’
reż. Grzegorz Linkowski
Sensacyjny dokument o nieznanej, brawurowej ucieczce lotniczej z 1983 roku, za „żelazną kurtynę” do Berlina Zachodniego, na amerykańskie lotnisko Tempelhof. Tego nie lada wyczynu dokonał w sensacyjnych okolicznościach lubelski student, Leszek Piłat najmłodszy z 16 pilotów uciekinierów z PRL. W filmie zobaczyć można unikalne zdjęcia z lądowania i aresztowania uciekinierów przez amerykańskich żołnierzy.

LUFTWAFFE ’39: ZBRODNIA NIEUKARANA 39’
reż. Rafał Geremek
Film opowiada o bombardowaniach dokonanych przez niemieckie lotnictwo w 1939 roku – nie tylko nalot Luftwaffe na Wieluń, ale także na inne, bezbronne miasteczka II RP. W filmie nie zabrakło historii bombardowania Warszawy, które było przygotowaniem do stworzenia Deutsche Stadt Warschau.

MAŁA MOSKWA KONTRA MAŁY LONDYN 48’
reż. Sławomir Koehler
W 1944 roku na lubelszczyźnie bojówki AL i GL, ze wsi zwanej „Małą Moskwą” dokonały makabrycznej zbr odni na mieszkańcach wsi zwanej „Małym Londynem”. Ludzi rozrywano końmi, okrutnie przed śmiercią torturowano. Do dziś między obiema miejscowościami trwa konflikt, w dodatku ofiary nie doczekały się godnego pochówku.

MILCZĄCE POKOLENIE 47’
reż. Paweł Domański
Film o powojennych losach żołnierzy Armii Krajowej i podziemia niepodległościowego. Udajemy się w podróż wraz z wnukiem Danuty Szyksznian-Ossowskiej, łączniczki Okręgu Wileńskiego AK do miejsc, w których była więziona i torturowana. O swoich przeżyciach nie mogła opowiadać aż do upadku komunizmu. Film o przywracaniu pamięci o Żołnierzach Niezłomnych.

OCALAŁAM Z RZEZI 24’
reż. Tadeusz Arciuch, Maciej Wojciechowski
Historia Józefy Bryg, która jako 6-letnie dziecko była świadkiem ataku Ukraińców OUN-UPA na wieś Palikrowy, gdzie mieszkała z rodzicami. Zabito wówczas 365 Polaków. Dziewczynka ocalała (wraz z bratem) tylko dlatego, że przywalona została stosem trupów. Głęboka trauma pozostała jej na całe życie. Po 75 latach pani Józefa wróciła na miejsce, w którym rozegrały się tragiczne wydarzenia.

PASZPORTY PARAGWAJU 52’
reż. Robert Kaczmarek, Jacek Papis
Film opowiada o działalności grupy Aleksandra Ładosia, działającej w szwajcarskim Bernie i zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej. W skład grupy wchodzili dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia, m.in. konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie Konstanty Rokicki, ambasador Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz, dyplomata Juliusz Kühl, poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss. Paszporty krajów latynowskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły swoich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady.

PIAŚNICA 62’
reż. Mariusz Sławiński
Pierwsza część traktuje o codziennym wykuwaniu polskości Pomorza w dwudziestoleciu międzywojennym, część druga to opowieść o mechanizmie zbrodni w Lasach Piaśnickich, zacieraniu przez Niemców jej śladów i ekshumacji ofiar. Film powstał w ramach cyklu filmów dokumentalnych „Młyny historii”, który opowiada o miejscach i okolicznościach pomorskiej zbrodni na polskich elitach w czasie krwawej jesieni 1939 roku.

POWRÓT 73’
reż. Jolanta Hajdasz
To trzeci film Jolanty Hajdasz o arcybiskupie Antonim Baraniaku, zwanym Żołnierzem Niezłomnym Kościoła. Obraz, oparty na wypowiedziach nieznanych wcześniej świadków, pokazuje, że Baraniak zasługuje na proces beatyfikacyjny, bo całe jego życie, także po wyjściu z więzienia, to symbol sprzeciwu ludzi Kościoła przeciwko komunizmowi.

„ROBOT” NIEZWYKŁA HISTORIA WALDEMARA SZWIECA 42’
reż. Wojciech Niebelski, Marek Wrona
Dokument o życiu i szlaku bojowym ppor. Waldemara Szwieca, jednego z pięciu cichociemnych działających w Świętokrzyskich Zgrupowaniach AK, uważanego również za jednego z najzdolniejszych dowódców partyzanckich w całej Polsce.

RÓŻANIEC Z CHLEBA 31’
reż. Grażyna Górniak
Teresa Zielińska mając 19 lat została skazana przez władze sowieckie na 26 lat łagrów za przynależność w czasie wojny do A K. Różaniec wykonany z chleba pozwolił jej przetrwać zsyłkę i wrócić do Polski.

SOLIDARNOŚĆ WALCZĄCA W TRÓJMIEŚCIE 51’ Kuźnik
reż. Piotr Kuciński
O początkach Solidarności Walczącej, kulisach działalności opozycyjnej i o „walce czynnej” opowiadają współzałożyciele Andrzej Kołodziej i Roman Zwiercan.
Partnerem wydarzenia jest PKO BANK POLSKI.

ŚPIJ KOLEGO… 43’
reż. Stanisław Kuźnik
Bohaterem filmu jest sierż. Józef Franczak „Laluś”, ostatni żołnierz niepodległościowego podziemia, który przez ostatnie 10 lat życia ukrywał się w okolicach miasteczka Piaski. Zginął w obławie policyjnej jesienią 1963 roku.

TRZYNASTACY – SZLAKIEM WILEŃSKIEJ KADRÓWKI 45’
reż. Dorota Kosierkiewicz
W 1918 roku powstała Samoobrona Kresowa, z której zrodził się 13. Pułk Ułanów Wileńskich ze szwadronem tatarskim. To ukochani ułani marszałka Piłsudskiego. Została po nich tylko pamięć, zginęli w Katyniu, Ostaszkowie, zamęczeni przez gestapo i niemieckich żandarmów. Rtm. Stanisław Aleksandrowicz przeżył – wyemigrował do Anglii, by tam świadczyć o bohaterstwie Trzynastaków. Jego wspomnienia są kanwą opowieści, która ciągnie się do dzisiaj.

WIĘZY KRWI 60’
reż. Dariusz Walusiak
20 lat temu po raz pierwszy zetknąłem się z partyzantami NSZ Henryka Flamego „Bartka”, walczącymi z komunistycznym reżimem na terenie Śląska Cieszyńskiego. Poznałem wówczas Antoniego Bieguna „Sztubaka”, dowódcę największego oddziału tego zgrupowania. Wtedy też usłyszałem o podstępnym wymordowaniu ponad 100 żołnierzy NSZ. Teraz, po latach kiedy dysponujemy już dokumentami UB i wydobywamy z ziemi szczątki pomordowanych żołnierzy, powróciłem do tematu. Przekonałem się, że nadal wielu ludzi stara się usilnie odnaleźć swoich krewnych, których zupełnie nie znali. To właśnie więzy krwi nie pozwalały im o nich zapomnieć.

ZAPOMNIANE HISTORIE – UCIECZKA 15’
reż. Zbysław Kaczmarek
Bohaterką filmu jest Wanda Latopolska-Olszewska, która w latach 50. XX wieku została skazana na 12 lat więzienia za przynależność do konspiracyjnej organizacji Zapora. Karę odbywała w więzieniach w Gdańsku, Fordonie i w Bojanowie. Z tego ostatniego miejsca uciekła razem z koleżanką i była to jedyna udana ucieczka stamtąd. W akcji pomógł im Roman Michniacki, pracownik służby więziennej i instruktor przeciwpożarowy.

Z GRUZJI DO KRAKOWA 30’
reż. Piotr Warisch
Bohaterem filmu jest Jerzy Turaszwili, gruziński oficer kontraktowy w Armii Polskiej, który z grupą oficerów i kadetów gruzińskich po przegranej walce z bolszewikami w 1922 roku przybył do Polski. Został przydzielony do 6. PAL w Krakowie i z tym miastem związał swe życie. Jako znakomity zawodnik zdobywał nagrody w zawodach jeździeckich. W czasie działań wojennych w 1939 r. został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Od lipca 1944 służył w 106. Dywizji Piechoty AK w randze podpułkownika.

„ŻELAZNY” – LEGENDA WILEŃSKIEJ PARTYZANTKI 70’
reż. Marcin Maślanka, Arkadiusz Pater Podporucznik Zdzisław Badocha „Żelazny” to jeden z najdzielniejszych żołnierzy mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Odwaga, determinacja, spryt i nowatorska taktyka wojskowa stosowane przez „Żelaznego” były prawdziwym zaskoczeniem dla sowietów i komunistycznego aparatu represji. Film jest opowieścią o młodości, wartościach, wojennych przyjaźniach, miłości, ale także… zdradzie. Twórcy pokazali historię stawania się żołnierzem i dorastania do roli dowódcy. Dokument fabularyzowany, w którym sceny fabularne są rekonstrukcją wydarzeń z życia głównego bohatera.


KONKURS MIĘDZYNARODOWY

Po raz pierwszy w tym roku pojawia się nowa kategoria – konkurs międzynarodowy. Biorą w nim udział filmy zagraniczne oraz filmy polskie pokazujące splot polskiej i światowej historii.

FËMIJËT E DIKTATURËS 44’
(Dzieci dyktatury)
reż. Besnik Bisha, Albania
Dokument skupia się na czterech osobach, które spędziły dzieciństwo w więzieniach lub obozach internowania. Film przypomina młodemu pokoleniu czasy, kiedy nawet noworodki mogły być skazane na więzienie jako wrogowie ludu.

JAKO BYCHOM DNES ZEMŘÍT MĚLI 52’
(Jak gdybyśmy dziś umrzeć mieli)
reż. Roman Vávra, Czechy
Fascynujący dokument o najważniejszych punktach zwrotnych w życiu ks. Josefa Toufara, a także o jego otwartości na ludzi.

MAGYAR KORRIDOR – VARSO 1944 50’
(Węgierski korytarz – Warszawa 1944)
reż. Levente Jamrik, Węgry
Dokument fabularyzowany ukazujący mało znany epizod współpracy żołnierzy węgierskich z Grupą Kampinos AK. Wywiady ze świadkami tamtych wydarzeń, wypowiedzi historyków, sceny grup rekonstrukcyjnych przeplatane są materiałami archiwalnymi.

ȘAPTE MARTORI PENTRU MICA ROMĂ 55’
(Siedmiu świadków małego Rzymu)
reż. Anca Berlogea-Boariu, Rumunia
Dokument przedstawia heroiczne świadectwo miłości Chrystusa złożone przez siedmiu biskupów greko-katolickich podczas prześladowań komunistycznych.

STOPY V SNECHU 52’
(Ślady na śniegu)
reż. Slavomír Zrebný, Słowacja
Film dokumentalny o przemycie literatury do Czechosłowacji w okresie komunizmu. Reżim w Czechosłowacji nie pozwalał obywatelom na swobodny dostęp do informacji. Tylko w latach 50. XX wieku zniszczono tam około 28 milionów książek, wielu autorów zakazano i ustanowiono cenzurę.

CAŁA PRAWDA O WACŁAWIE FELCZAKU 55’
reż. Beata Netz
Wacław Felczak był wybitnym znawcą tematyki środkowo- europejskiej, szczególnie węgierskiej, W latach 70. Felczak systematycznie wyjeżdżał na Węgry, gdzie odegrał arcyważną rolę w formowaniu opozycji. Na spotkania z nim przychodził pewien młody prawnik, prosząc o radę, co do form takiej działalności. Nazywał się Viktor Orbán.

CUDZOZIEMCY W POWSTANIU WARSZAWSKIM 40’
reż. Małgorzata Brama
Opowieść o żołnierzach i cywilach z innych kr ajów, którzy razem z Polakami stanęli razem do walki o wolność. F ilm jest hołdem dla, w większości bezimiennych, cudzoziemców.

HIRANMOY GHOSHAL – NURTEM DWÓCH RZEK 56’
reż. Tadeusz Śmiarowski
Filmowa historia urodzonego w 1908 roku w Kalkucie, bengalskiego pisarza i językoznawcy, który po kilkuletnim pobycie w Londynie, trafia w 1934 roku do Warszawy, gdzie zostaje wykładowcą języków indyjskich na UW. W marcu 1940 roku udaje mu się wydostać z Polski i dotrzeć do Indii. Tam natychmiast rozpoczyna radiową kampanię, mającą na celu uwiadomienie swoim rodakom barbarzyństwa niemieckiej napaści na Polskę.

IZRAEL ZACZĄŁ SIĘ W POLSCE 56’
reż. Jan Grzyb
Na terytorium II RP tworzono tajne obozy szkoleniowe, gdzie polscy żołnierze uczyli żydowską młodzież władania br onią, prowadzenia akcji dywersyjnych, sabotażu, konspiracji. Ówczesny polski rząd – wbrew zakazom naszych sojuszników – Brytyjczyków, zezwolił na nielegalną emigrację polskich Żydów do Palestyny oraz wysyłał dla nich broń i amunicję. Polaków i Żydów łączyły wtedy wspólne war tości: idea niepodległości oraz chęć życia we własnym państwie.

PASZPORTY PARAGWAJU 52’
reż. Robert Kaczmarek, Jacek Papis
Film opowiada o działalności grupy Aleksandra Ładosia, działającej w szwajcarskim Bernie i zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej.

Z GRUZJI DO KRAKOWA 30’
reż. Piotr Warisch
Bohaterem filmu jest Jerzy Turaszwili, gruziński oficer kontraktowy w Armii Polskiej, który z grupą oficerów i kadetów gruzińskich po przegranej walce z bolszewikami w 1922 roku przybył do Polski. Został przydzielony do 6. PAL w Krakowie i z tym miastem związał swe życie. Jako znakomity zawodnik zdobywał nagrody w zawodach jeździeckich. W czasie działań wojennych w 1939 roku został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Od lipca 1944 roku służył w 106. Dywizji Piechoty AK w randze podpułkownika.

Trailery filmów konkursowych znajdą Państwo w zakładce Trailery 2019