Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na dyskusję o rolach życiowych zmarłej niedawno reżyserki, aktorki i opozycjonistki Marii Dłużewskiej i jej twórczości. Spotkanie “Maria Dłużewska. Aktorka, reżyser, opozycjonistka…” odbędzie się 13 czerwca w Centralnym Przystanku Historia im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego na ul. Marszałkowskiej 107 o godzinie 17:30.
W panelu wezmą udział: Marek Dorsz, Paweł Nowacki, Jan M. Ruman, Marcin Wikło i inne osoby, które znały słynną reżyserkę. Dyskusję poprowadzi Adam Hlebowicz z Biura Edukacji Narodowej IPN.
Maria Dłużewska współorganizowała Msze Święte za Ojczyznę w warszawskim Ursusie, tworzyła „teatr domowy”, a także Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej na terenie całego kraju. 20 listopada 1984 roku zatrzymana podczas przedstawienia we Wrocławiu, następnie przesłuchiwana i bezskutecznie namawiana do współpracy z SB. W latach 1984–1988 współpracowała z Radiem „Solidarność” i „Solidarnością Walczącą”.
Twórczyni 33 filmów dokumentalnych. Była szczególnie znana ze swojej troski o upamiętnienie ofiar katastrofy smoleńskiej. Po 10 kwietnia 2010 roku zajęła się tworzeniem filmów dokumentalnych oraz pisaniem książek dotyczących tej tragedii. Była autorką filmów takich jak „Mgła”, „Pogarda”, „Córka”, „Testament”, „Polacy”, „Dama” i „Ksiądz”. Większość z nich pokazywała i za wiele z nich była nagradzana na Festiwalu Filmowym NNW w Gdyni. W 2016 roku otrzymała na festiwalu Platynowego Opornika za całokształt twórczości.
Uhonorowana została Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarła 10 maja 2024 roku.
Maria Dłużewska była wiele razy nagradzana na Festiwalu Filmowym NNW w Gdyni.
- W 2010 roku nagroda Złotego Opornika film „Grupy oporu” autorstwa Majki Dłużewskiej i Konrada Falęckiego
- W 2012 roku otrzymuje nagrodę im. Janusza Krupskiego za film “Degrengolada w Teatrze Domowym”.
- W 2016 r. otrzymała Platynowy Opornik za “niezłomność, bezkompromisowość i niezależność”.„Niewiele rzeczy dało mi taką satysfakcję, jak wiadomość o tym wyróżnieniu. Jestem bardzo wdzięczna Arkowi, że nam stworzył miejsce, gdzie możemy mówić o rzeczach dla nas najważniejszych. To jest niezwykle ważne, że takie miejsce jest” – powiedziała wtedy Dłużewska.
- W 2018 roku „Krótkie popołudnie na Mazurach” Marii Dłużewskiej zostało uznane za najlepszy film X Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” i zostało nagrodzone Złotym Opornikiem. Film jest zapisem wizyty reżyserki u małżeństwa działaczy opozycji antykomunistycznej – Jana Krzysztofa Kelusa i jego żony Urszuli „Kuby” Sikorskiej. Jury tak uzasadniło swój werdykt: „obraz ten nagrodzono za ukazanie w lakonicznej formie doświadczenia życiowego zapomnianego barda Solidarności w sposób pełen prostoty, ciepła i humoru”.
- W 2021 roku podczas XIII Festiwalu Filmowego NNW Nagroda Prezesa TVP przypadła Marii Dłużewskiej za film dokumentalny „Z Gwiazdami. Podróż bez końca” opowiadający o małżeństwie Joanny i Andrzeja Gwiazdów.
- W 2022 roku otrzymuje nagrodę im. Janusza Krupskiego za film “Dzielnieśmy stali, celnie rzucali”.
