Polonezem Ogińskiego rozpoczęła się 28 maja Uroczysta Gala Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku i Ojrzeniu. W OSP w Sońsku było bardzo uroczyście, ale także rodzinnie. To było święto społeczności, która dba o zachowanie pamięci o historii regionu, a przede wszystkim o ludziach, którzy tę historię tworzyli. Często niestety byli jej ofiarami, ale jak dzisiaj wszyscy udowodnili – nie zostali zapomniani.
Tradycyjnie wręczyliśmy Sygnety Niepodległości i Drzwi do Wolności Festiwalu NNW, by przywrócić ale i zachować pamięć o lokalnych bohaterach. Niech ich historie nie zostaną zapomniane!
“Międzynarodowy Festiwal Niepokorni Niezłomni Wyklęci od początku jest miejscem, gdzie honorujemy ludzi zasłużonych dla polskiej wolności” – powiedział prowadzący galę Krzysztof Ziemiec, zapowiadając wręczenie honorowych statuetek.
Sygnetami Niepodległości uhonorowano dzisiaj: śp. Eugeniusza Kruszyńskiego, rodzinę Kurach, śp. Jana Józefowicza pseudonim „Sroka”, śp. Józefa Grabowskiego, śp. Bronisława Pachulskiego.
Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW uhonorowano w Sońsku: śp. Jadwigę i Dionizego Makowskich, śp. Stefana Rydzewskiego, Stefana Chojnowskiego.
Biogramy nagrodzonych znajdą państwo na końcu artykułu.
Gośćmi wydarzenia były rodziny wyróżnionych bohaterów, przedstawiciele środowisk kombatanckich i wolnościowych Powiatu Ciechanowskiego, w tym członkowie Związku Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Mazowiecki, przedstawiciele władz samorządowych, oświaty, kultury, OSP i Koła Gospodyń Wiejskich:
Jarosław Muchowski – wójt gminy Sońsk, przedstawiciele duchowieństwa: ks. kan. Krzysztof Jaroszewski, proboszcz parafii pw. św. Wita, Modesta i Krescencji ks. Włodzimierz Maruszewski, Magda Janiszewska – p.o. dyr. Szkoły Podstawowej w Sońsku, Monika Sepczyńska – zastępca dyr. Szkoły Podstawowej w Sońsku, Iwona Ostrowska – dyr. Szkoły w Ojrzeniu, Dorota Nasierowska – dyrektorka Gminnego Ośrodka Kultury w Gołotczyźnie, Robert Kołakowski – dyrektor Muzeum Szlachty Polskiej w Ciechanowie. Pojawiły się też Bożena Tolsdorf i panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Sońsku, które pomogło w organizacji gali oraz Mirosława Kołakowska – sołtys Sońska. Nie mogło zabraknąć gospodarza obiektu w którym odbyła się gala – Zbigniewa Tolsdorfa, prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej oraz strażaków OSP Sońsk
Uroczystą cześć gali zakończył koncert w wykonaniu dzieci i młodzieży. Uczniów przygotowała do występów pani Joanna Narel. Zgrała kapela szkolna ze SP w Sońsku oraz grupy młodzieżowe Białe Wilki i Czarne Koty. Zespoły na co dzień grają i ćwiczą w Gminnym Ośrodku Kultury w Gołotczyźnie
———————————–
Organizatorem Retrospektywy w Sońsku i Ojrzeniu było Stowarzyszenie Scena Kultury oraz Gmina Sońsk.
Projekt współfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030
Partnerem Wydarzenia były Powiat Ciechanowski, Gmina Sońsk, Gmina Ojrzeń, Gminny Ośrodek Kultury w Gołotczyźnie, Ochotnicza Straż Pożarna w Sońsku, Szkoła Podstawowa im. Szczepana Dobosza w Sońsku, Szkoła Podstawowa im. Polskich Medalistów w Ojrzeniu oraz Koło Gospodyń Wiejskich w Sońsku.
Partnerami medialnymi były Czas Ciechanowa i Katolickie Radio Diecezji Płockiej.
UHONROWANI W CZASIE RETROSPEKTYWY FESTIWALU FILMOWEGO NNW W SOŃSKU
SYGNETY NIEPODLEGŁOŚCI – wyróżnieniami przyznawanymi świadkom historii bohatersko walczącym o wolność oraz niepodległości kraju uhonorowano dzisiaj:
– śp. Eugeniusza Kruszyńskiego (ur.1919 r), który wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie w 1948 r. skazany został na 5 lat więzienia. W 1992 r., już w wolnym kraju, Sąd Wojewódzki w Warszawie orzekł, że Eugeniusz Kruszyński przebywał w więzieniu za działalność polityczną związaną z walką o suwerenność i niepodległość Polski.
W imieniu uhonorowanego statuetkę odebrał syn Sławomir Kruszyński z rąk Jarosława Muchowskiego – wójta gminy Sońsk
– Rodzinę Kurach wysiedloną tuż po wojnie za działalność przeciw władzy ludowej. Rodzina ucierpiała także w czasie wojny. Najstarsi synowie Kurachów zostali aresztowani przez Niemców w pierwszych dniach II wojny światowej. Uwięzieni w stalagu 1A, potem wywiezieni do pracy przymusowej na Prusy i rozdzieleni. Powrócili jednak do Ciemniewa w 1945 r. Za działalność przeciw władzy ludowej Kurachowie zostali jednak wysiedleni do PGRu Waplewo na Warmii. Eugeniusz zginął w lipcu 1947 r., Józef został skazany na 5 lat więzienia w Rawiczu, Michał był także skazany i więziony. Tadeusz w 1950 r. został wcielony do wojska – karnego batalionu na Górnym Śląsku. Kiedy po wielu latach rodzina odzyskała utracone wcześniej gospodarstwo zastała je zdewastowane i okradzione.
Statuetkę wręczył Arkadiusz Gołębiewski – dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW a odebrała w imieniu rodziny Magdalena Brzezińska – bratanica Eugeniusza Kuracha
– śp. Jana Józefowicza pseudonim „Sroka” (ur. 1924 r.) W marcu 1943 roku zaprzysiężony w Narodowych Siłach Zbrojnych. Pełnił potem rolę wywiadowcy w Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym na terenie gminy Sońsk. Aresztowany w 1948 roku, skazany przez komunistyczny sąd na karę 10 lat więzienia. Na wolność wyszedł w kwietniu 1954 roku. Zmarł w 2009 roku.
Statuetkę wręczyli Arkadiusz Gołębiewski i Mirosława Kołakowska sołtys Sońska a odebrali w imieniu śp. Jana Józefowicza – syn Stanisław z żoną Dorotą.
– śp. Józefa Grabowskiego ( ur. 1843 r.) W Powstaniu Styczniowym był ochotnikiem do oddziału Dionizego Cetkowskiego. Jako 20-latek został ranny w bitwie pod Mieszkami 22 sierpnia 1863 r. Na wysokości miejscowości Osiek Rosjanie natknęli się na kawalerzystów Cetkowskiego. Według sprawozdania namiestnika Teodora Berga do cara Aleksandra II tu rozpoczęła się bitwa, która przerodziła się w pościg i liczne potyczki na przestrzeni wielu kilometrów, aż do Żoch. Jednym z rannych w tej bitwie, o którym wiemy z zachowanych źródeł był Józef Grabowski. Zmarł 29 października 1863 r. w lazarecie w Drążewie.
Sygnet Niepodległości wręczył Jarosław Pachulski a odebrał symbolicznie ks. kan. Krzysztof Jaroszewski.
– śp. Bronisława Pachulskiego (ur. 1899 r.). W 1919 r. zaciągnął się do nowo formującego się Wojska Polskiego. W czasie wojny z bolszewikami służył w Dywizjonie Atrylerii Konnej, a potem w Garnizonie Warszawskim. W okresie międzywojennym prowadził swoje gospodarstwo rolne w Drążewie. Pierwsza poważna, niemiecka akcja eksterminacyjna „A-B” była początkiem gehenny Bronisława Pachulskiego. W kwietniu 1940 Bronisław został zatrzymany i zabrany przez żandarmów do punktu zbornego w Gąsocinie i przewieziony do obozu tymczasowego w Działdowie a potem do KL Dachau i w końcu do KL Auschwitz, gdzie został zamordowany 27 sierpnia 1941, zaledwie 13 dni po męczeńskiej śmierci Ojca Kolbe. Niemieccy zbrodniarze odesłali kilka rzeczy osobistych wraz z informacją o zgonie z powodu „niedoczynności układu krążenia”.
Statuetkę odebrali Jarosław, Marek i Janusz Pachulscy – wnukowie uhonorowanego a wręczył ją ksiądz Włodzimierz Maruszewski.
DRZWI DO WOLNOŚCI – wyróżnieniem przyznawanym za odwagę oraz poświęcenie bohaterom “drugiego planu”, wspierającym działaczy podziemia niepodległościowego oraz solidarnościowego, uhonorowano w Sońsku:
– śp. Jadwigę i Dionizego Makowskich za udzielanie schronienia księdzu proboszczowi Stefanowi Buczyńskiemu oraz Mieczysławowi Wrońskiemu z Marus.
Statuetkę wręczył dr Krzysztof Kasprzak a odebrała Maria Makowska.
– śp. Stefana Rydzewskiego, który od 1980 r. działał prężnie pełniąc funkcję Przewodniczącego KZ „Solidarność” w POW w Sońsku . W młodości wstąpił w szeregi OSP, w której służył z oddaniem do końca życia, przez 55 lat. Owocem pasji kronikarskiej druha Rydzewskiego jest 6 kronik OSP zawierających dzieje historyczne począwszy od powstania OSP Sońsk, tj. Od 1928 roku . W 2015 r., trzy lata po jego śmierci, ukazała się wzbogacona publikacja jego autorstwa „Gmina Sońsk prawdą i legendą opisana – 630 lat dziejów”, która jak pisze sam autor jest „…próbą ocalenia od zapomnienia dziejów miejscowości, jej dorobku kulturowego i bogactwa, jak również przekazania wiedzy następnym pokoleniom”.
Statuetkę wręczyła Magda Janiszewska p.o. dyr. Szkoły Podstawowej w Sońsku wraz z Panem Zbigniewem Tolsdorfem prezesem OSP Sońsk a odebrała w imieniu śp. Stefana Rydzewskiego żona Marlena Rydzewska
– Stefana Chojnowskiego – poetę, pisarza, patriotę, działacza społecznego i rolnika, współtwórcę pierwszego środowiska twórczego w powiecie ciechanowskim. A także: współzałożyciela Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie, prezesa Klubu Pracy Twórczej w Ciechanowie, członka Oddziału Ciechanowskiego Związku Literatów Polskich, członka założyciela Związku Literatów na Mazowszu. Odznaczony został m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, medalem „Pro Masovia”.
Statuetkę wręczył Arkadiusz Gołębiewski a odebrała w imieniu uhonorowanego – Dorota Nasierowska dyr. GOK w Gołotczyźnie.
Serdecznie dziękujemy wszystkim gościom, uczestnikom, rodzinom wyróżnionych, młodzieży, za udział w dzisiejszej uroczystości Retrospektywy Festiwalu NNW.
