Film „Sad dziadka” w reżyserii Karola Starnawskiego jest związany z Festiwalem NNW od kilku lat. Projekt uczestniczył w Warsztatach Scenariuszowych Pitching Forum NNW, w końcu doczekał się realizacji i w tym roku startuje w Międzynarodowym Konkursie Filmów Dokumentalnych .
Karolina, młoda Polka, wyrusza na wędrówkę przez Wołyń, skąd pochodzi jej rodzina. Jej krewni zginęli podczas rzezi wołyńskiej w 1943 roku. Ta trauma ciągle boli. Karolina wędruje pieszo, towarzyszy jej z kamerą ukraiński operator Oleksandr. Rozmawiają z mieszkańcami Wołynia o przeszłych wydarzeniach. To głos młodego pokolenia w procesie polsko-ukraińskiego pojednania.
W czasie spotkania po filmie dyskutowano o tym, czy w obliczu wojny na Ukrainie jest to dobry czas na wydrapywanie ran w stosunkach polsko-ukraińskich. „Alergicznie reaguję na sformułowanie, że ponieważ jest wojna to trzeba pewne tematy przemilczeć. Moim zdaniem właśnie teraz jest najlepszy moment, żeby o tej tragedii porozmawiać. To co się wydarzyło miedzy Polakami a Ukraińcami po wybuchu wojny to niespotykana szansa, jaka stoi przed naszymi narodami. Ten kapitał ludzkich empatii i emocji, który się teraz pojawił, nie powinien być zmarnowany. Wołyń, akcja Wisła, akcje odwetowe – w polskich domach teraz te tematy się pojawiają, bo obecność Ukraińców w naszych domach i miastach wywołuje te dyskusje. Wydaje mi się, że my potrafimy o tym rozmawiać. Wyparcie i kalkulacja pojawia się na poziomie politycznym, ale nie ludzkim” – mówił w czasie spotkania reżyser filmu Karol Starnawski.
Jak dodała producentka dokumentu Dorota Roszkowska – „Przez 80 lat, od 1943 roku, jest narracja +nie mówmy o tym+. Nigdy czas na to nie jest odpowiedni”. Przypomniała, że film powstał w oficjalnej koprodukcji z Ukrainą i ich państwową agencją filmową. „Ten film opowiada o przeszłości i traumach z nią związanych bez kontekstu współczesnego. Robiliśmy pokazy sondażowe dla widzów polskich i ukraińskich, zebraliśmy grupę konsultantów i na tej podstawie doszliśmy do wniosku, że musimy o tym mówić, wojna nie może tego tematu zatrzymać”.
Oś filmu stanowi podróż bohaterki Karoliny Romanowskiej, która w odróżnieniu od historyków, zawodowych reporterów czy dokumentalistów, patrzy na świat emocjami. „Karolina zadaje pytania elementarne, żeby nie było niedopowiedzeń, dowiaduje się wszystkiego w imieniu widza” – zauważył prowadzący spotkanie dziennikarz Marcin Wikło. Potwierdził to konsultant historyczny filmu Roman Kabaczij – „Historycy bardzo często podchodzą do tematów historycznych z zimną głową a zadaniem filmu dokumentalnego jest pokazać emocje. Dla mnie to przede wszystkim film o pięknej zachodniej Ukrainie”.
Bohaterka filmu Karolina Romanowska mówiła na koniec spotkania – „Współczuję Ukrainie i jestem całym sercem z Ukraińcami. Jest tu dziś z nami Rusłan, którego poznałam na warsztatach pojednania, które organizuję na Wołyniu. Pomaga wdowom i sierotom, które straciły bliskich podczas wojny. Musimy sobie teraz pomagać, nie mam co do tego watpliwości. Przeszłość, to co spotkało moją rodzine, nie ma z tym nic wspólnego. Rosja wykorzystuje ten temat przeciwko nam i nie możemy na to pozwolić. Moja mama uczyła mnie, że dzieci nie są odpowiedzialne za zbrodnie rodziców i dziadków. Musimy się pojednać!”.
Patronat Honorowy nad 15. Międzynarodowym Festiwalem Filmowym NNW objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Pan Andrzej Duda
Organizatorami festiwalu są Stowarzyszenie Scena Kultury i Miasto Gdynia
Festiwal został Dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury
Festiwal współfinansowany jest przez Polski Instytut Sztuki Filmowej
Partnerem Generalnym 15. Festiwalu NNW jest Energa z Grupy ORLEN
Za wsparcie festiwalu dziękujemy również: Grupie PZU, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji BGK, Fundacji Grupy PKP
Partnerzy Instytucjonalni Festiwalu: Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego, Polska Fundacja Narodowa, Archiwa Państwowe, Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny
Patronem Medialnym Festiwalu jest Telewizja Polska S.A. oraz Polskie Radio i Polskie Radio 24
Dziękujemy również pozostałym Partnerom i Patronom Medialnym
