Historia i emocje w wideoklipach

Historia i emocje w wideoklipach

Heroiczne czyny Polaków podczas II wojny światowej, Holokaust, walka żołnierzy niezłomnych, 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości i pieśni śląskich powstańców – to główne tematy wideoklipów nominowanych w tym roku na XIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Niepokorni Niezłomni Wyklęci. W sumie wytypowano do konkursu 16 teledysków 11 wykonawców. Zwycięzcę wybierze jury w składzie: Halina Frąckowiak, Janusz Kołodrubiec i Rafał Salata.

W konkursie filmów fabularnych będzie można zobaczyć film „Mistrz” Macieja Barczewskiego, a tymczasem Zbigniew „Basti” Woźniak nagrał utwór, który także opowiada o bokserze Tadeuszu Pietrzykowskim „Teddy’m” i jego największych pojedynkach stoczonych w niemieckich obozach zagłady. Animowany film do o mistrzu wszechwag KL Auschwitz zrealizował student warszawskiej ASP Adam Kawałek. Obraz łączy ze sobą elementy klasycznej, ręcznie rysowanej animacji poklatkowej z animacją komputerową.

Najwięcej, bo aż pięć nominacji, zdobyły wideoklipy w reżyserii Rafała Gużkowskiego do piosenek młodzieżowego Zespółu Wokalnego Soul. Grupa działa przy parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Sanoku. Założycielem i kierownikiem artystycznym grupy jest Monika Brewczak, która aranżuje i komponuje większość utworów. Jak mówi: Radość z nominacji jest ogromna. Reżyser naszych wideoklipów od lat śledzi wszystkie edycje i w zeszłym roku powiedział do mnie „przegapiliśmy taki wspaniały festiwal”. Nie mieliśmy może też śmiałości wysyłać wcześniej naszych teledysków. A w tym roku pierwsza nominacja dla zespołu i od razu pięć wideoklipów w konkursie. To niesamowite.

Młodzież z zespołu Soul śpiewa o miłości do ojczyzny, wdzięczności dla tych, którzy walczyli o naszą wolność i „Dla niepodległej szli”, o zaangażowaniu dzieci w działania dywersyjne, tragicznych wydarzeniach w Markowej (zamordowaniu przez Niemców całej rodziny, która pomogła Żydom). Z przejęciem wykonuje też wiersz Władysława Bełzy „Kto ty jesteś”, a także nakręciła teledysk w hołdzie żołnierzom wyklętym z Podkarpacia. Klipy są kręcone w Sanoku i okolicach m.in. w pięknej scenerii Muzeum Budownictwa Ludowego. Chcemy poprzez swoją twórczość dotrzeć do serc młodych odbiorców – mówi Monika Brewczak – Oni nie zdają sobie sprawy z tego, jakie kiedyś życie było trudne i pełne wyrzeczeń. Dlatego tak ważne jest by młodzi ludzie poznali historię Polski i bohaterów, którzy za ojczyznę oddali życie. Zespół od niedawna zaczął nagrywać teledyski do swoich piosenek i dzięki temu został zauważony, bo jak mówi pani Monika, piosenki same w sobie wywołują emocje ale wideoklipy dodatkowo wzmacniają siłę przekazu. Jednocześnie poruszają i edukują.

W fabularyzowanym teledysku do piosenki „Niezwyciężeni” Zespołu Wokalnego Soul, o walce żołnierzy niezłomnych na Podkarpaciu, występują znani aktorzy m.in. Agata Mastalerz, Andrzej Mastalerz i Marcin Kwaśny. Widzimy bohaterską postawę nie tylko aresztowanego przez ubeków żołnierza, ale też całej jego rodziny – żony i synów. Gdy rozmawialiśmy z aktorami okazało się, że tematy z wideoklipu są im bliskie. Od razu zgodzili się zagrać, pasowały im terminy – mówi Monika Brewczak – Tak jest ze wszystkimi naszymi projektami. Wierzę, że czuwa nad nami opatrzność, czujemy opiekę niezłomnych. Jakby wiedzieli, że zachowanie pamięci o nich jest dla nas bardzo ważne. Jakby rozumieli, że chcemy z tym przekazem dotrzeć do serc młodych ludzi. Zresztą zanim nagramy piosenki czy teledyski, czytam młodzieży o bohaterach – opowiada Brewczak – Kiedy czytałam o Pileckim czy Ince, popłakałyśmy się z dziewczynami z grupy i dopiero kiedy łzy obeschły zabraliśmy się do nagrywania utworów.

Śpiewająca młodzież pojawia się także w teledysku „Niepodległość”, w którym dzieci ze szkoły podstawowej w Barcinku oraz Dominik Gudowski „SOVA” oddają hołd bohaterom walczącym o wolność. Widzimy ją również w wideoklipie „Tu w środku jest człowiek” Cieplickiej Sceny Młodych przy Przystani Twórczej, który powstał w hołdzie piosenkom i wykonawcom z lat 20-tych XX wieku. Z kolei temat żołnierzy wyklętych podejmują twórcy wideoklipu „Bezimienni II” Huberta Bojarskiego w reżyserii Michała Nejbauera. Rekonstruktorzy z Projektu Historycznego „Konspiracja” odtworzyli codzienne życie i walkę żołnierzy powojennego podziemia antykomunistycznego.

Holokaust, ukazany w czarno-białym obrazie, z poruszającą grą aktorską, pokazującym transport więźniów do obozu zagłady, to temat ilustracji do piosenki „Miriam” wykonywanej przez Marka Dyjaka, a wyreżyserowanej przez Sebastiana Juszczyka. Fabularną opowieścią przemawiają także twórcy wideoklipu „Przeznaczenie” Ora#Wa Power. To historia małżeństwa Mików, którzy zginęli w walce o polskość Orawy. Główną postacią jest Józefa Mikowa, zwana „Królową Orawy”. Kobieta, która stała się symbolem walki niepodległościowej oraz męczeństwa.

Zupełnie innym obrazem, malarskim, graficznym i fotograficznym, przemawia do odbiorcy Agnieszka Rzążewska-Michalak. Jej „Niepodległa” to odpowiedź na akcję „Zaśpiewajmy Warszawskie dzieci  #JednymGłosem” organizowaną przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Jak mówi artystka, najpierw stworzyła pracę inspirowaną melodią znanej powstańczej piosenki, a dopiero później skomponowała swoją muzykę do obrazu.

Dwie nominacje w Konkursie Wideoklipów XIII Festiwalu NNW przypadły teledyskom reżyserowanym przez Bartosza Dominika, a nakręconym do pieśni śląskich ze zbiorów Adolfa Dygacza, śpiewanych przez Grzegorza Płonkę. Jestem bardzo zadowolony, że śląskie pieśni powstańcze znalazły uznanie jury. W ten sposób tematyka śląska może być szerzej prezentowana, co dla nas Ślązaków jest bardzo ważne. Trzeba przypominać naszą historię – mówi Płonka.

Teledyski „Kaj ze mi się podzioł” i „Przyszli po wypłata górniki masami” pokazują życie Ślązaków w okresie powstań. Matkę płaczącą za synem, który poszedł walczyć, czy górników broniących swoich rodzin i podstawowych wartości. Jak opowiada Płonka: Pieśni ze zbiorów Adolfa Dygacza są wyjątkowe, jeśli chodzi o naszą tradycję. Zawierają opisy historycznych wydarzeń. Na przykład w „Przyszli po wypłata górniki masami” znajdziemy wątek z kopalni Mysłowice, kiedy to 15 sierpnia 1919 roku oddziały Grenzschutz otworzyły ogień do górników i ich rodzin zabijając 7 mężczyzn, 2 kobiety i 13-letniego chłopca. Było to jednym z powodów wybuchu I Powstania Śląskiego.(…) Jako wykonawcy piosenek, najbardziej zależało mi, żeby wideoklip zawierał przesłanie tekstów pieśni powstańczych. Pokazywał, że te piosenki miały oddziaływać na Ślązaków i faktycznie taką rolę spełniały – dodaje Grzegorz Płonka.

W teledyskach nominowanych w tym roku pojawiają się rekonstruktorzy, znani aktorzy, ale także rodziny bohaterów walki o wolną Polskę. W klipie „Niepodległość” gościnnie wzięła udział Alicja Wojna, córka Władysławy i Stanisława Krysiewiczów, sprawiedliwych wśród narodów świata. Z kolei „Battle for Independence” Kingdom of Rock w reżyserii Jakuba Kotyni, o zwycięstwie Wojska Polskiego w  Bitwie Warszawskiej w 1920 roku, inspirowany jest historią porucznika piechoty Kazimierza Kalickiego. Dlatego w filmie biorą udział jego potomkowie.

W tegorocznym konkursie pojawia się także teledysk na wskroś współczesny, zarówno w obrazie jak i w warstwie muzycznej. „Terytorialsi” w wykonaniu Romana „Bosskiego” Lachowolskiego i rapujących starszych szeregowych 5 Mazowieckiej Brygady OT to „hip-hopowy hymn terytorialsów” pokazujący służbę w Wojskach Obrony Terytorialnej.

XIII Międzynarodowy Festiwal Filmowy NNW odbędzie się w Gdyni w dniach 29 września – 2 października 2021 roku.

NOMINOWANI W KATEGORII KONKURS WIDEOKLIPÓW:

1. Battle for Independence wyk. Kingdom of Rock, reż. Jakub Kotynia
2. Bezimienni II wyk. Hubert Bojarski, reż. Michał Nejbauer
3. Dla Niepodległej szli  wyk. Zespół Wokalny SOUL, reż. Rafał Gużkowski
4. Egzekucja w Markowej wyk. Zespół Wokalny SOUL, reż. Rafał Gużkowski
5. Kaj ze mi się podzioł wyk. Grzegorz Płonka / Klaudia Cyrnal (śpiew), reż. Bartosz Dominik
6. Kochana Ojczyzno wyk. Zespół Wokalny SOUL, reż. Rafał Gużkowski
7. Kto Ty jesteś wyk. Zespół Wokalny SOUL, reż. Rafał Gużkowski
8. Miriam wyk. Marek Dyjak, reż. Sebastian Juszczyk
9. Niepodległa  wyk. Agnieszka Rzążewska-Michalak, reż. Agnieszka Rzążewska-Michalak
10. Niepodległość SOVA i dzieci ze Szkoły Podstawowej „Barcinek”
11. Niezwyciężeni  wyk. Zespół Wokalny SOUL, reż. Rafał Gużkowski
12. Przeznaczenie wyk. Ora#Wa Power, reż. Ora#Wa Power
13. Przyszli po wypłata górniki masami wyk. Grzegorz Płonka, reż. Bartosz Dominik
14. Terytorialsi wyk. Drużyna Mistrzów – Bosski Roman
15. Teddy  wyk. Basti, reż. Adam Kamil Kawałek
16. Tu w środku jest człowiek  wyk. Cieplicka Scena Młodych przy Przystani Twórczej