GALA FINAŁOWA XIII Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW

NA RETRANSMISJĘ GALI ZAMKNIĘCIA FESTIWALU NNW ZAPRASZAMY NA ANTENY TVP

4 października 22:25 TVP1

5 października 22:35 TVP POLONIA

6 października 4:45 i 15:45 TVP POLONIA

oraz VOD TVP Festiwal Niepokorni Niezłomni Wyklęci

XIII Festiwal NNW zakończył się Galą Finałową, na której wręczono nagrody dla najlepszych filmów polskich i zagranicznych. Na początek zabrzmiała „Prząśniczka” Stanisława Moniuszki w wykonaniu Kasi Moś z zespołem Aukso. Galę poprowadzili Agnieszka Oszczyk i Marcin Wikło, którzy powiedzieli na wstępie, że 77 lat temu na początku października upadało Powstanie Warszawskie, 40 lat temu wprowadzono stan wojenny, a w tym roku obchodzimy także 120. rocznicę urodzin wielkiego Polaka rtm. Witolda Pileckiego. I w filmach, które były pokazywane podczas czterech dni Festiwalu i podczas gali te wydarzenia i postaci były przywoływane. Nieprzypadkowo hasło festiwalu NNW brzmi: „Przywracamy pamięć”, a tegoroczny plakat stworzony przez Wojciecha Korkucia ma w sobie symbol zwycięstwa.

Zaproszony na scenę dyrektor Arkadiusz Gołębiewski podziękował widzom za tak liczny udział w czterech festiwalowych dniach, w salach kinowych i konferencyjnych i zapowiedział, że być może za rok festiwal będzie jeszcze dłuższy.

Po raz dziewiąty festiwal NNW odbywał się w gościnnej Gdyni, mieście nowoczesnym, otwartym na kulturę, a przede wszystkim na film. Katarzyna Gruszecka-Spychała wiceprezydent miasta Gdyni mówiła o tym, co jest w DNA Gdyni – pragnienie wolności, które zawsze pozostanie najważniejsze i sztuka filmowa, która także jest wpisana kod genetyczny miasta.

Pełna lista nagrodzonych

MIĘDZYNARODOWY KONKURS FILMÓW FABULARNYCH

Nagroda Główna

„Aida. Quo Vadis, Aida?” reż. Jasmila Žbanić/ Austria, Francja, Holandia, Niemcy, Norwegia, Polska, Turcja, Rumunia, Afganistan, Bośnia, Hercegowina

Werdykt odczytali przewodnicząca jury Bozenna Bo Intrator, producentka, pisarka i tłumaczka oraz David Wurawa, członek jury, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z roli w filmie „Jack Strong”.

Wyróżnienia

„Shindisi” reż. Dito Tsintsadze/ Gruzja

„Havel” reż. Slávek Horák/ Czechy

„Amnestia” Jonáš Karásek/ Słowacja, Czechy

Wyróżniono także aktorską kreację Piotra Głowackiego w filmie „Mistrz” Macieja Barczewskiego.

 

MIĘDZYNARODOWY KONKURS FILMÓW DOKUMENTALNYCH – nagroda im. Witolda Pileckiego

Nagroda Główna

„Dawno temu w Wenezueli” reż. Anabel Rodriguez/ Wenezuela

Wyróżnienia

„Moja ulubiona wojna” reż. Ilze Burkovska Jacobsen/ Norwegia, Łotwa

„1970” reż. Tomasz Wolski/ Polska

„Kto pod kim dołki kopie Rudolf Slánsky” reż. Martin Vadas/ Czechy

 

KONKURS FILMÓW POLSKICH – nagroda ZŁOTY OPORNIK

Statuetkę wręczył Robert Kaczmarek, wybitny reżyser, scenarzysta i producent filmów dokumentalnych, dyrektor Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego.

Nagroda Główna

„Położna” reż. Maria Stachurska

„Po raz pierwszy, nie wiem co powiedzieć. Dziękuję” – powiedziała wzruszona reżyser.

Wyróżnienia

„Opowieść o miłości” reż. Rafał Bryll

„Ty pójdziesz to Jastrzębia” reż. Jędrzej Lipski

„Grudzień nasz i wasz” reż. Joanna Pieciukiewicz

„VI Brygada Pani Komendant” reż. Wojciech Królikowski

Dyplomy za dokumentację:

„Trzy ćwierci do śmierci – ostatnia deportacja” reż. Grzegorz Czerniak, Jerzy Rohoziński, Wojciech Saramonowicz

„W starej koszuli, z odwagą w sercu” reż. Dariusz Deberny

 

KONKURS RADIOWY

Przegląd najlepszych reportaży radiowych, których tematem jest polska historia najnowsza. W tym roku jury pod przewodnictwem Ireny Piłatowskiej-Mądry oceniało 13 dokumentów. Nagrodę wręczył Krzysztof Gottesman, wiceszef studia reportażu Polskiego Radia.

Nagroda Główna

„Prawda za podwójnym murem” Jakub Tarka/ Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia

„Dziękuję za docenienie reportażu radiowego, który opowiada o strasznym obozie, jedynym obozie koncentracyjnym dla polskich dzieci w Łodzi. Pamięć o tym obozie musimy przechować dalej w imieniu tych dzieci” – mówił laureat.

Wyróżnienia

„Mecz, który zapamiętam do końca życia” Michał Rzepiak/ Polskie Radio Gdańsk  „Pierwsi w Auschwitz” Bogdan Wasztyl

„Zbąszyń 1938” Kamil Hypki/ Radio Zachód

 

KONKURS WIDEOKLIPÓW

Od lat na Festiwalu NNW toczy się dyskusja, jak z przekazem historycznym trafić do młodego pokolenia. Być może odpowiednim językiem jest język wideoklipów. Nagrodę w tej kategorii wręczyła Aleksandra Jankowska, wiceprezes LOTOS Oil.

Nagroda Główna

„Kto Ty jesteś” reż. Rafał Gużkowski, wyk. Zespół Wokalny SOUL

„Dziękuję bohaterom, bo to jest film o was i dla was, i dziękuję, że możemy tę sztukę tworzyć, a robi to młodzież z Sanoka, z Podkarpacia” – powiedział Gużkowski.

Wyróżnienia

„Miriam” reż. Sebastian Juszczyk, wyk. Marek Dyjek

„Teddy” scenariusz, animacja i montaż Adam Kamil Kawałek, wyk. Basti

„Niepodległość” reż. Dominik Gudowski, wyk. SOVA i dzieci ze Szkoły Podstawowej „SP Barcinek”

 

NAGRODY SPECJALNE

Nagroda Europejskiej Platformy Pamięci i Sumienia

Nagroda w konkursie międzynarodowym na film dokumentalny dla filmu, który w najlepszy, najciekawszy lub najbardziej nowatorski sposób przedstawi dwudziestowieczne doświadczenie totalitaryzmu w Europie.

„Moja ulubiona wojna”/„My Favorite War” reż. Ilze Burkovska Jacobsen

 

Nagroda Prezesa TVP

Tradycją Festiwalu NNW jest nagroda prezesa Telewizji Polskiej.

Mateusz Matyszkowicz, członek zarządu TVP SA, wręczył ją w tym roku dla filmu niezwykłego pod wieloma względami, mówiąc: „Dla prezesa Kurskiego to nagroda osobista ze względu na przyjaźń Anny Kurskiej z małżeństwem Gwiazdów. Dla mnie ten film pokazuje spójność polskiej kultury, nagroda jest też za pani walkę o polski dokument i jego właściwe miejsce”.

„Z Gwiazdami. Podróż bez końca” reż. Maria Dłużewska

 „Tu siedzą bohaterowie moich filmów Zosia Pilecka, Andrzej Kołodziej, Romek Zwiercan. Ja ten film robiłam dla siebie, po swojemu, uważam że są to ludzie absolutnie wolni, wyjątkowi, dziękuje im za zaufanie, że mogłam zrobić ten film” – powiedziała Dłużewska.

 

Nagroda Dyrektora Festiwalu

Arkadiusz Gołębiewski wyczytując zwycięski film powiedział, że czuje ogromną satysfakcję, bo to obraz zgłoszony kilka lat temu na Pitching Forum Festiwalu NNW, który został bardzo dobrze rozwinięty w trakcie pracy nad nim. To przykład na to jak opowiadać o naszej trudnej, złożonej historii.

„Po złoto. Historia Władysława Kozakiewicza” reż. Ksawery Szczepanik

 

Nagroda im. Janusza Krupskiego

Janusz Krupski przez lata walczył o godne upamiętnienie polskich bohaterów. Robił to wbrew czasom i okolicznościom. Nagrodą jego imienia honorowani są twórcy za odwagę i trud w poszukiwaniu tematów oraz postaci niepokornych, niezłomnych, wyklętych.

Nagroda Główna

„Wybraniec Bogów” reż. Konrad Starczewski, Rafał Pękała, Tomek Matuszczak

„Chcę podziękować bohaterom naszego filmu, matematykom, fizykom, którzy bardzo okrutnie zostali doświadczeni przez totalitaryzm sowiecki” – powiedział Konrad Starczewski.

Wyróżnienia

 Parczew 46.  Powojenne rozrachunki” reż. Bogna Bender-Motyka

„Jutta i ja” reż. Maciej Cendrowski

„Krwawy Ślad” reż. Ewa Żmigrodzka

 

NAGRODY PITCHING FORUM FESTIWALU NNW

Festiwal stale się rozwija, doskonali, wskazuje twórcom jak przejść od pomysłu do realizacji filmu, jak swój pomysł przedstawić, by zdobyć na niego finansowanie. Temu służą warsztaty Pitching Forum Festiwalu NNW i Akademia Filmowa NNW. I nie jest to tylko taka branżowa sztuka dla sztuki. Te filmy naprawdę powstają, tylko w tym roku w konkursach widzieliśmy trzy produkcje, które rozwijane były podczas poprzednich edycji Festiwalu NNW. Partnerami w pracy nad tymi pomysłami są dla nas co roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji oraz Telewizja Polska.

Nagrody wręczyła minister Elżbieta Więcławska-Sauk (KRRiTv), która powiedziała, że jest to jedyny taki festiwal na świecie, gdzie mówi się o wartościach ważnych.

Nagroda KRRiTV (12 tys. zł)

„Piątka poznańska” reż. Artur Piotrowski, prod. Artur Piotrowski Films

Nagroda własna min. Więcławskiej-Sauk (5 tys. zł)

Król nafty reż. Michał Bożek, prod. CYKLOP FILM

Nagroda Telewizji Polskiej (20 tys. zł)

W imieniu Jakuba Dybka, dyrektora Centrum Kultury i Historii Telewizji Polskiej wręczył ją redaktor naczelny TVP Dokument Tomasz Piechal. Telewizja Polska S.A. jest również patronem medialnym Festiwalu.

„Człowiek, który zbiera Auschwitz” – reż. Gabriela Mruszczak, prod. Forum Rozwoju Inicjatyw Lokalnych

Nagroda Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych

Agnieszka Będkowska, zastępca dyrektora Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych wręczyła nagrodę, której wagę i wartość docenią filmowcy – to pięć minut materiałów archiwalnych ze zbiorów wytwórni.

„Król nafty” reż. Michał Bożek, prod. CYKLOP FILM

 

NAGRODY HONOROWE

Filmy, pełne sale, premiery, nagrody, statuetki to są rzeczy spotykane na każdym festiwalu filmowym. Od początku, od pierwszej edycji było jasne, że Festiwal NNW to ma być coś więcej. Festiwal NNW jest wyjątkowy dlatego, że na tym samym czerwonym dywanie spotykają się twórcy filmowi i aktorzy, a także autentyczni bohaterowie naszej wolności. To ich chcemy stawiać w świetle jupiterów i dziękować im za wolną Polskę i Europę.

 

NAGRODA ŹRÓDŁO

Jest wręczana osobom, których niezłomna postawa stała się inspiracją dla twórców. Nagrodę Źródło XIII Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW otrzymała

Maria Mirecka-Loryś

Maria Mirecka-Loryś urodziła się 7 lutego 1916 roku w Ulanowie na Podkarpaciu. Działaczka podziemia narodowego w latach 1939–1945, członkini Narodowej Organizacji Wojskowej, komendantka Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet oraz dyrektor Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej.

„Dziękuję za te owacje, tyle lat zagranicą dla Polski pracowałam, Polska zawsze była dla mnie zawsze najważniejsza. Kiedyś tęskniłam za Polską, a teraz tęsknię za moją chicagowską Polonią, która tak bardzo miłuje swą Ojczyznę” – powiedziała dostojna laureatka.

 

DRZWI DO WOLNOŚCI – to uhonorowanie osób, które często w sposób nieoczywisty walczą o wolność. Są wsparciem dla opozycjonistów, nie wychodzą przed szereg, ale są nieodzownymi bohaterami drugiego planu. Skutecznie uchylają nam drzwi do wolności.

DRZWI DO WOLNOŚCI XIII FESTIWALU NNW otrzymali:

Anna Paniszewa – polska dziennikarka oraz działaczka społeczna i oświatowa na Białorusi. Działa na pograniczu polsko-białoruskim w sferze edukacji oraz kultury, a wszystkie jej inicjatywy, które mają na celu propagowanie polskości doprawdy trudno zliczyć. Jest założycielką Klubu Inteligencji Katolickiej i Polskiej Harcerskiej Szkoły Społecznej im. Romualda Traugutta w Brześciu. Przetłumaczyła także na język białoruski 50 wierszy Marii Konopnickiej o tematyce kościuszkowskiej.

„Jestem szczęśliwym człowiekiem, ta nagroda świadczy o tym, że doceniacie działalność całej szkoły, którą spotykają ciągle liczne represje od reżimu Łukaszenki. Byłam aresztowana w marcu, ale dzięki państwu polskiemu jestem na wolności, niestety moi przyjaciele nadal są w więzieniu. Ta nagroda to wyraz Solidarności Polski z Polakami prześladowanymi na Białorusi. Bądźmy razem” – powiedziała Paniszewa.

Węgierska Reprezentacja Waterpolo – za niezłomną postawę w meczu ze Związkiem Radzieckim w 1956 roku. Na Festiwalu NNW można się przekonać, że walka o wolność toczyła się także w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Choć dzieliły nas setki kilometrów – cel był ten sam – walka z komuną. 6 grudnia 1956 roku w trakcie Igrzysk Olimpijskich w Melbourne odbył się mecz, który później nazwano „krew w wodzie”. Rozegrał się on tuż po krwawych zamieszkach w Budapeszcie. Krew polała się naprawdę także w basenie, a na trybunach kibice zamienili komunistyczną flagę Węgier na symbolizującą opór flagę z wyciętą czerwoną gwiazdą. Węgrzy zwyciężyli wówczas 4:0. Później w finale pokonali także Jugosławię 2:1 i zdobyli olimpijskie złoto.

Nagrodę wręczył Jacek Karnowski, redaktor naczelny tygodnika „Sieci”, na ręce

JE Orsolyi Zsuzsanny Kovács, ambasador Węgier w Polsce, Wari Atilli, prezesa Węgierskiego Związku Piłki Wodnej.

„Myślę, że Polacy wiedzą, co znaczy walka o wolność. W 1956 roku Węgrzy przegrali tę walkę w Budapeszcie, ale wygrali w wodzie, w sporcie, a w przyszłości otworzyły się drzwi do wolności” – powiedział Wari.

„Trzeba przypomnieć, że dostaliśmy wtedy ogromne wsparcie od Polaków, oddawaliście krew, wysłaliście pomoc, wspieraliście nas duchowo – jesteśmy za to ogromnie wdzięczni” – dodała ambasador.

Robin Barnett – były ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce, dyplomata, który pracował w brytyjskiej ambasadzie w Warszawie w trudnym okresie Stanu Wojennego. Za część swojej misji uważał wspieranie opozycji, a także mówienie na arenie międzynarodowej prawdy o tym, co się w Polsce działo. W wywiadzie przed festiwalem wspominał: „Pewnego dnia Jerzy Urban powiedział nawet publicznie, że Robin Barnett jest kolejnym wrogiem ludu. Takie określenie było dla mnie wielkim zaszczytem, bo nigdy nie chciałem być traktowany jako przyjaciel reżimu”.

„Jestem skromnym człowiekiem wśród tej grupy bohaterów, chciałem tylko pomóc ludziom w tym kraju, chciałem też powiedzieć ludziom zagranicą, co się tu dzieje i że Polacy będą walczyli do końca życia o wolność” – mówił na Gali.

Danuta Rojek-Lemkiewicz – urodziła się we Lwowie pod okupacją sowiecką. Jest córką żołnierza Narodowych Sił Zbrojnych. Pani Danuta to żona Antoniego Lenkiewicza, niezłomnego antykomunisty i działacza opozycji, była wraz z nim inwigilowana i prześladowana. W kwietniu 1987 r. po brutalnej rewizji w mieszkaniu, została przez SB wyprowadzona z domu, a następnie była przetrzymana w areszcie.W latach 80. regularnie chodziła na procesy więźniów politycznych i pisała dla solidarnościowego podziemia relacje z rozpraw. „Jestem wzruszona, bardzo dziękuję za to wyróżnienie” – powiedziała.

Maryna Miklaszewska – bohemistka, dziennikarka, pisarka, działaczka opozycji niepodległościowej. W stanie wojennym usunięta z pracy w Polskim Radiu, współpracowała z drugim obiegiem wydawniczym oraz podziemnym radiem Solidarność. Tłumaczyła wiersze i teksty piosenek Karela Kryla oraz literaturę czeską, głównie związaną ze środowiskiem opozycyjnym (m.in. Vaclava Havla). W roku 2005 „Dialog” opublikował jej sztukę „Strajk”: pierwszy – i jak dotąd jedyny – musical o Stoczni Gdańskiej’ 80. Jej najmłodszy projekt to kongres Polska Wielki Projekt – miejsce, gdzie o Polsce rozmawia się na serio.

Zastanawiam się, co tu robię pomiędzy tak wybitnymi osobami, którzy naprawdę walczyli o wolność. Szukałam zwrotu, który w opisaniu tej nagrody najbardziej do mnie pasuje i znalazłam – „drugi plan”. To sformułowanie jest mi bliskie. Piszę o ludziach drugiego planu, ten musical właśnie jest o tłumie anonimowych stoczniowców z ich perspektywy. Pilnujmy razem, żeby te drzwi do wolności były zawsze otwarte” – apelowała Miklaszewska.

W ubiegłym roku Drzwi do Wolności zostały przyznane Oldze Sommerowej. Z powodu epidemii reżyser nie mogła wówczas przyjechać, dopiero teraz udało się jej dotrzeć, by odebrać nagrodę. Olga Sommerowa to czeska reżyser, pisarka i dokumentalistka.

„Dzięki waszemu przykładowi powstał w Pradze podobny festiwal, na którym Arkadiusz Gołębiewski dostał nagrodę Strażnika Pamięci. Historia naszych dwóch krajów jest bardzo podobna, ale nieporównanie bardziej tragiczna była dla Polaków. Musimy pamiętać o tej naszej historii, aby nic takiego się więcej nie powtórzyło” – powiedziała reżyser.

Roman Zwiercan – Od grudnia 1984 roku w Solidarności Walczącej Oddział Trójmiasto, organizator druku i kolportażu m.in. podziemnych pism „Solidarność Walcząca Oddział Trójmiasto”, „Poza układem”, „Gryps”, „Czas”, „SW Stoczni Gdańskiej”, kart okolicznościowych, kalendarzy i in. Organizator i szef grupy malującej hasła wzywające do bojkotu wyborów do Sejmu PRL, rozlepiającej i rozrzucającej ulotki w pociągach SKM, wielokrotnie aresztowany.

„Od wielu lat przywracamy pamięć i zaangażowanych jest mnóstwo osób, dzięki takim ludziom jak Arkadiusz Gołębiewski czy dobry duch Festiwalu Jan Białostocki, ale nie zapominajmy, że walka o pamięć ciągle trwa!” – nawoływał Zwiercan.

 

SYGNET NIEPODLEGŁOŚCI XIII FESTIWALU NNW

to uhonorowanie uczestników walki o polską wolność, nagrodę otrzymali w tym roku:

Marian Markiewicz ps. Maryl to weteran Armii Krajowej, Żołnierz Wyklęty, uczestnik Akcji „Burza” w Wilnie. Za męstwo w bitwie pod Surkontami został w 1944 roku odznaczony Krzyżem Walecznych. Rok później przyznano mu Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami. Wówczas tych odznaczeń nie odebrał. Po wojnie aresztowany, wyszedł na wolność po ponad 7 latach. Później działał w Solidarności w powiecie głubczyckim. Odznaczenia z czasu wojny odebrał po 70 latach. Mówił wówczas, że jest wiele więcej osób bardziej zasłużonych od niego, a on robił tylko to, co do niego należało i to, co wymagał od niego honor.

„Takie nagrody dziadka onieśmielają, ale ta ma dla niego szczególne znaczenie. O pamięć trzeba wciąż walczyć. Dziadku bardzo cię kocham, część i chwała bohaterom!” – mówił Maciej Musiał.

Zofia Pilecka-Optułowicz – chcemy w ten sposób upamiętnić jej ojca, odważnego żołnierza, wielkiego Polaka rotmistrza Witolda Pileckiego. Harcerz, student, konspirator. ochotnik do Auschwitz, w niemieckim nazistowskim obozie śmierci stworzył ruch oporu, a następnie uciekł, by opowiedzieć światu o piekle, jakiego był świadkiem. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie schwytany przez komunistów, osadzony na Rakowieckiej, poddany brutalnemu śledztwu, skazany na karę śmierci, wyrok wykonano 15 maja 1948 roku w Warszawie. Rotmistrz Witold Pilecki jest inspiracją dla kolejnych pokoleń Polaków. Zostawił swoim dzieciom, ale także nam testament w postaci rozważań Tomasza A Kempisa. Podkreślał też rolę opieki Matki Bożej nad losami Polski.

„Ojciec jest godzien tego wyróżnienia, kochał Polskę fanatycznie, dla Polski żył i zginął, nigdy się nie skarżył na dolę, która mu przypadła. Modlił się, z wielką godnością złożył dar życia dla Ojczyzny. Kochał też młodzież, liczył na następne pokolenia, chciał żeby Polska była ukochana. Teraz jest mnóstwo szkół im. Witolda Pileckiego. Jestem szczęśliwa, że miałam takiego tatę” – powiedziała pani Zofia.

 

NAGRODA PRZYJACIELA FESTIWALU NNW

„Przyjaciele to osoby, na które zawsze możemy liczyć, które przyjeżdżają do nas z przyjemnością i wspierają nas swoim doświadczeniem. To jest nagroda ważna, osobista, nie byłoby tego festiwalu gdyby nie ludzie, którzy nas wspierają, chciałbym w ten sposób podziękować prof. Krzysztofowi Szwagrzykowi” – powiedział Arkadiusz Gołębiewski.

 

Galę XIII Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW zakończył koncert Kasi Moś i jej interpretacja pieśni Moniuszki. 

Patronat Narodowy w Stulecie Odzyskania Niepodległości nad XIII Festiwalem Filmowym NNW objął Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Pan Andrzej Duda
Organizatorami festiwalu są STOWARZYSZENIE SCENA KULTURY I MIASTO GDYNIA
Partnerem Generalnym XIII Festiwalu NNW jest PKN ORLEN
Festiwal został dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszy Promocji Kultury
Festiwal Współfinansowany jest przez Polski Instytut Sztuki Filmoweja
Za wsparcie festiwalu dziękujemy również GRUPIE LOTOS – Sponsorowi Festiwalu, a także pozostałym Sponsorom, Partnerom i Patronom Medialnym