Reportaż radiowy

Ballada Zesłańca reż. Maciej Jastrzębski 24’

Opowieść o losach zesłańców. W 1940 roku Sowieci rozpoczęli deportację obywateli II RP. W latach 1940-1941 wywieźli w głąb Rosji około 800 tysięcy osób. Bohaterka reportażu, Maria Kleczewska, jako nastoletnia dziewczyna przedostała się z rodzicami we wrześniu 1939 roku z Warszawy do Lwowa. Nie zaznali tam jednak spokoju. Wraz z matką została aresztowana przez NKWD i zesłana w głąb ZSRR. Ratunkiem okazała się ucieczka z armią generała Andersa, z którą w 1941 roku odpłynęła do Iranu.

Bilet z rowerem reż. Ewa Szkurłat 30’

Anita Cwynar z Kanady znalazła w internecie zdjęcie grobu swojej ciotki, która zmarła w Afryce podczas II wojny światowej. Obok zdjęcia była informacja, że mogiłę odnowili polscy studenci z Krakowa, podczas wyprawy naukowej. Osiem lat później jechała pociągiem relacji Warszawa-Kraków. Miejsce obok niej zajął profesor Hubert Chudzio – kierownik tamtej naukowej wyprawy do Tanzanii. Kiedy zaczęli rozmawiać, jeszcze nie wiedzieli jak wiele ich łączy.

Choj – opowieść o Mirku Chojeckim reż. Urszula Żółtowska-Tomaszewska 30’

Opowieść o Mirosławie Chojeckim – wydawcy, działaczu opozycji w PRL, producencie filmowym, który w marcu 1968 uczestniczył w strajku studentów na Politechnice Warszawskiej, za co został usunięty z uczelni. Mirosław Chojecki zostanie w tym roku uhonorowany PLATYNOWYM OPORNIKIEM podczas XIV Miedzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Heini, czyli Henio reż. Kamil Hypki 17’

Bohaterem audycji jest Henryk Wojciechowski urodzony w Poznaniu w 1932 roku. W czasie II wojny światowej został wywieziony do III Rzeszy i poddany germanizacji. Jakie były jego dalsze losy? Audycja powstała w cyklu “Świadkowie historii” upamiętniającym sylwetki Lubuszan, będących uczestnikami ważnych wydarzeń historycznych.

Ich druga wojna reż. Antoni Rokicki 23’

Co o agresji Rosji na Ukrainie mówią ci, którzy dobrze znają wojenne piekło, bo stanowiło ich codzienność? Antoni Rybicki oddaje głos Powstańcom Warszawskim i pyta jakie rady chcą przekazać pokoleniu, które do niedawna znało wojnę jedynie z książek i filmów. W reportażu słyszymy m.in.: Stanisława Jana Majewskiego pseudonim „Stach”, Józefę Felińską-Marciniak pseudonim „Kropka”, Stefana Laube pseudonim „Adam” i Marię Kowalską pseudonim „Myszka”.

My i powstańcy reż. Adam Bogoryja-Zakrzewski 32’

Reportaż o stosunku Polaków do historii Powstania Warszawskiego i jego uczestników. Z jednej strony, szacunku dla powstańców, skandowaniu haseł „Chwała bohaterom” podczas obchodów rocznicowych. Z drugiej, dużej niewiedzy o powstaniu oraz koniunkturalności – hołubienia uczestników powstania podczas jego rocznicy a jednocześnie braku zainteresowania nimi i otoczenia stałą opieką w pozostałe dni roku. Bohaterką reportażu jest Grażyna Aniołek, wdzięczna Stowarzyszeniu „Paczka dla bohatera” za trwanie przy jej ojcu – pułkowniku i powstańcu.

O dziadku, który buty łagodził reż. Barbara Tyslik 17’

Jan Lewosz wraz z żoną Marią postanowili wyruszyć w podróż po rodzinne wzruszenia, w poszukiwaniu śladów przodków, którzy w 1946 roku zostali zmuszeni do opuszczenia okolic Czerniowiec na Bukowinie (dzisiejsza Ukraina). Zabrali ze sobą zdjęcia i dokumenty, które miały być dla nich paszportem do nieznanego świata a także uwiarygodnić ich wizytę i dobre zamiary. Ruszyli z duszą na ramieniu, ze strachem przed rozczarowaniem, z obawą, że jedyne co ich czeka to milczące chwile przy grobach krewnych.

Obraza obrazu reż. Mariusz Kamiński 30’

W czerwcu 1966 roku, w ramach obchodów 1000-lecia chrztu Polski, z Częstochowy do Lublina przybyła kopia obrazu Matki Boskiej. Władze partyjne przy pomocy służb MO i SB przeprowadziły szereg działań pod kryptonimem „Bystrzyca ‘66” deprecjonujących peregrynację obrazu. Na trasie z Wojciechowa do Bełżyc, Służba Bezpieczeństwa „aresztowała” obraz, a dwa dni później w święto Bożego Ciała, również studentów, którzy pojawili się na miejscu uprowadzenia obrazu.

Ofiary spod znaku Czerwonej Gwiazdy reż. Mateusz Sienkiewicz 29’

Choć wydarzenia wojenne zakończyły się w maju 1945 roku, to kolejne dni, miesiące, a nawet lata nie były spokojne. Na tzw. „ziemiach odzyskanych” pojawiali się nowi mieszkańcy. Chcieli ułożyć sobie życie w nowej rzeczywistości. Niestety niektórzy z nich trafili w złe miejsce, w złym czasie. Spotkania z radzieckimi żołnierzami, którzy osiedlili się w Szczecinku i okolicach zakończyły się dla wielu tragicznie. O tych, niewyjaśnionych do dziś zdarzeniach, opowiada pasjonat historii Dariusz Trawiński.

Opowieści babci Leonardy reż. Cezary Galek 47’

Małgorzata Łagowska ze Szprotawy od dzieciństwa była bardzo związana emocjonalnie ze swoją babcią. Latami słuchała niesamowitych opowieści o losie dziecka z rodziny podążającej za ojcem – żołnierzem armii generała Andersa. Z czasem zdała sobie sprawę z ich wartości historycznej i zaczęła rejestrować babcine opowieści. Po latach ruszyła ich śladem. Najpierw na Ukrainę, później do Afryki, równocześnie zdając babci na bieżąco szczegółowe relacje. Rodzinna historia ożyła na nowo.

Pamiętajmy o nich reż. Marzena Wróbel-Szała 23’

Marek Grzelka z Nowej Soli przeszedł sam na pieszo blisko 500 km drogami, polami i łąkami, tymi samymi ścieżkami, którymi 80 lat temu szło tysiąc kobiet w „Marszu śmierci”. Historię blisko tysiąca kobiet z nowosolskiego obozu dla dziewcząt pracujących w fabryce Gruschwitz Textilwerke – filii obozu Gross-Rosen, poznał przez przypadek i nie mógł o niej zapomnieć. Dziewczęta pod koniec stycznia 1945 roku zmuszono do marszu z ówczesnego Neusalz do Flossenburga na Bawarii.

Pora gniewu reż. Aleksandra Głogowska 50’

Słuchowisko na podstawie jedynego, niezatytułowanego i niedokończonego dramatu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Tytuł został nadany przez adaptatorkę. Utwór Baczyński pisał ten dramat od 1942 roku. Jego zachowany rękopis jest w zbiorach Biblioteki Narodowej. To wciąż mało znane dzieło poety a w jego dorobku istotne. Nie tylko ze względu na podjęcie przez niego nowej formy, ale także zawarte w nim moralne credo artysty.

Powrót do korzeni reż. Marzena Wróbel-Szała 27’

Profesora Hilarego Koprowskiego fascynowała wirusologia. Odkrył i opracował szczepionkę na polio. W latach 60-tych, kiedy szalała epidemia, w wielkich beczkach przywiózł do Polski 9 milionów szczepionek. Po raz pierwszy po wojnie przyjechał do Polski w 1958 roku. Odkrył wówczas, że w Warszawie w miejscu jego domu wybudowano Pałac Kultury a piękny dworek jego rodziny w Celestynowie, zwany „Koprówką”, zabrały władze komunistyczne.

Tola reż. Joanna Sikora 30’

Opowieść o życiu Franciszki Ramotowskiej, która w czasie wojny, choć czuła lęk, wykazała się odwagą. Doświadczyła zarówno lojalności, jak i zdrady, a także przyjaźni i miłości. Jej losy, od momentu wstąpienia w szeregi Armii Krajowej do oddziału “Bruzdy” majora Jana Tabortowskiego, wspominają najbliżsi. Kiedy jako młodziutka dziewczyna podejmowała tę decyzję, nie spodziewała się, że zaważy ona na całym jej życiu.

Wirtuoz reż. Jakub Tarka 30’

Wciąż jako społeczeństwo zbyt mało wiemy o najlepszym pianiście wśród polityków i najlepszym polityku wśród pianistów – Ignacym Janie Paderewskim. Mimo że minęło przeszło 80 lat od jego śmierci, dopiero w 2018 roku powstał pierwszy dokument radiowy opowiadający o życiu tego niezwykłego artysty i męża stanu. Audycja Jakuba Tarki odkrywa m.in. mało znaną historię z dzieciństwa Paderewskiego, które ten spędził w fabryce fortepianów w Warszawie. Zabiera też słuchacza do jedynej na świecie zachowanej posiadłości pozostałej po mistrzu.

Zielona tekturowa walizka reż. Michał Rzepiak 23’

Reportaż opowiada o losach Żołnierza Niezłomnego w czasach komunistycznego zniewolenia. Oficer Kedywu AK porucznik Kazimierz Rutkowski ps. „Kurzawa”, po ekspatriacji z Wilna, nie zaprzestał działalności niepodległościowej. Jego trzej najbliżsi współpracownicy zostali aresztowani i po pokazowym procesie rozstrzelani w 1949 roku. „Kurzawa” ścigany przez Urząd Bezpieczeństwa, skutecznie ukrywał się wraz z rodziną przez osiem lat, zmieniając tożsamość i miejsca zamieszkania.

Życie spełnione reż. Joanna Bogusławska 30’

Opowieść o wielkim i cichym bohaterze. Józef Walaszczyk w czasie II wojny światowej uratował życie 53 Żydom. W pierwszych latach okupacji poznał m.in. Irenę – dziewczynę, którą otoczył opieką po tym jak wyjawiła mu swoją żydowską tożsamość. Mimo jego starań Irena została aresztowana przez gestapo, wraz z grupą 21 osób. Józef nie poddał się, doprowadził do zwolnienia zatrzymanych. Pomagał też, z narażeniem życia, lekarzom z warszawskiego getta. Ratował Żydów zatrudnionych w swojej fabryce.