Ciche bohaterki w służbie Ojczyzny

Pracowały w służbach medycznych, zajmowały się kolportażem, pełniły funkcje łączniczek, pracowników wywiadu, ale często brały też udział w akcjach czynnych. Angażowały się w walkę i obronę. W większości dotarły do ostatecznego kresu drogi – do więziennej kraty lub kuli wystrzelonej przez agentów bezpieki albo pluton egzekucyjny. W czasach wojennej zawieruchy ramię w ramię z mężczyznami żyły, walczyły i umierały.

Portret Anny Henryki Pustowójtównej to dokumentalny film historyczny o bohaterskiej dziewczynie, która musiała wybierać pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem, pomiędzy Polską a Rosją. Film „Dziewczyna Smok” powstał z okazji 160. rocznicy powstania styczniowego. Powstania, które zmieniło nasze spojrzenie na ojczyznę, kobiety oraz walkę.

Pustowójtówna była córką polskiej szlachcianki i rosyjskiego oficera. Mała Henia czuje się Polką, jej starszy brat Aleksander – Rosjaninem. Rodzeństwo prowadzi ze sobą od dzieciństwa zacięte boje.

Dorosła już Henryka przez działalność patriotyczną została aresztowana i wywieziona przez Rosjan z rodzinnego Lublina. Po ucieczce – jako Michał Smok – rozpoczęła walkę w powstaniu styczniowym. Jej bohaterstwo na polu bitwy zauważa gen. Marian Langiewicz i czyni ją swoim adiutantem.

Bohaterka zostaje aresztowana 19 marca 1863 i osadzona w Krakowie. Zwolniona za wysoką kaucją wiosną 1864 r. rusza do Francji, gdzie udziela się patriotycznie, zbierając pieniądze dla byłych powstańców.

„Królowa tańca” to historia życia Heleny Grossówny, jednej z najpopularniejszych przedwojennych aktorek i tancerek.

Ukończyła szkołę baletową w Toruniu. Po debiucie scenicznym w 1926 r. kształciła się i występowała we Włoszech i Francji. Po powrocie do kraju grała m.in. w poznańskim „Teatrze Nowym” i warszawskich „Qui Pro Quo”, „Wielkiej Rewii” i „Cyruliku Warszawskim”. W filmie debiutowała w 1935 r. Do 1939 uchodziła za ulubienicę publiczności w Polsce. W ciągu czterech lat Helena Grossówna pojawiła się w 17 filmach. Wybuch wojny nie pozwolił jej jednak zrobić kariery za granicą. Wraz z Bodo i Dymszą w styczniu 1940 r. miała płynąć do Ameryki, aby – dzięki wsparciu m.in. Poli Negri – podbić Hollywood. Kupiła już nawet bilet. Wojna brutalnie przerwała sen o karierze za oceanem.

Po 1 września 1939 r. Grossówna prowadziła na warszawskim Targówku kuchnię z posiłkami dla obrońców stolicy. Mimo niemieckiej krwi po ojcu czuła się Polką. Podczas okupacji była również kelnerką. Występowała tylko od czasu do czasu. Była jednocześnie świetnie zakonspirowanym oficerem AK. W stopniu porucznika pod pseudonimem „Bystra” dowodziła w Powstaniu Warszawskim oddziałem kobiecym w ramach batalionu „Sokół”.

Po kapitulacji powstania więziona w obozie jenieckim Gross-Lubars, a następnie w stalagu w Oberlangen, który wyzwoliła 1 Dywizja Pancerna gen. Maczka – służył w niej przyszły mąż Heleny – Tadeusz Cieśliński.

Wróciła do kraju i od 1948 r. związała się z warszawskim teatrem „Syrena”. Niestety ze względu na swój życiorys, a także męża, oficera armii gen. Maczka, grała już tylko drugoplanowe role.

„Kurierka” to animowany obraz przedstawiający historię bardzo młodej, niespełna 17-letniej dziewczyny Władysławy Rzepeckiej – tytułowej kurierki.

Pociąg Katowice – Warszawa. W przedziale siedzą: kurierka AK i oficer SS. Dziewczyna ma ważną misję: wiezie tajne dokumenty z KL Auschwitz dla Jana Karskiego. Oficer SS jest nią oczarowany i próbuje nawiązać bliższy kontakt. Ona świadoma niebezpieczeństwa przez całą drogę trzyma w zębach ampułkę z cyjankiem. Wie, co się stanie, gdy zostanie przyłapana z dokumentami skradzionymi przez czterech więźniów podczas ucieczki z obozu.

Film powstał na podstawie wspomnień, jakie tytułowa bohaterka przed śmiercią w 2017 r. zdążyła opowiedzieć autorowi filmu. Było to najważniejsze konspiracyjne zadanie: misja, której podjęła się dobrowolnie, w pełni świadoma tego, jakie będą konsekwencję jej zatrzymania przez Niemców, którzy chcieli ukryć przed światem swoje zbrodnie wojenne i ludobójstwo, prowadzone w obozach koncentracyjnych.

Dokument „Kobiety wyklęte. Represje komunistycznego aparatu bezpieczeństwa wobec kobiet – działaczek podziemia niepodległościowego” przedstawia tragiczne losy działaczek podziemia niepodległościowego. Dla nich wojna nie skończyła się w 1945 r. Zderzenie z nową komunistyczną rzeczywistością spowodowało, że w sposób płynny przeszły do działalności w walce z reżimem. Zaangażowały się w działalność różnych pionów, ale mając już doświadczenie w walce z okupantem często pełniły funkcje kluczowe i były wzorem dla swoich podkomendnych.

Obraz „Kobiety wyklęte” ukazuje działalność niepodległościową i prześladowanie przez komunistyczne służby bezpieczeństwa publicznego. Bohaterkami są m.in.: Maria Witek, Grażyna Lipińska, Halina Sosnowska, Zofia Franio, Stanisława Rachwał, Barbara Sadowska, Romualda Przybyłowska, Stefania Broniewska.